« Powrót IV.3.14.   Edmund WARZECHA

 

  Edmund Warzecha urodził się 26.X.1886r. z ojca Stanisława i matki Józefy Warzechowej (z domu Krause) w Luboni w Wielkopolsce (obecnie woj. leszczyńskie). Po ukończeniu szkoły powszechnej a następnie gimnazjum humanistycznego w Lesznie wstąpił 1.IV.1906r. na praktykę do apteki Aleksandra Marchwinskiego w Poniecu (aneks nr 12). W przewidzianym ustawą terminie zdał 25.III.1909r. przed Komisją Rejencyjną w Poznaniu egzamin na pomocnika aptekarskiego (aneks nr 13). Zgodnie z ustawą, która zalecała roczną praktykę po zdaniu egzaminu na pomocnika, pracował w aptece Ericha Busse w Poniecu (1.IV - 25.IV.1909r.) a następnie w Aptece pod Gwiazdą w Poznaniu (1.IV.1909r. - 1.IV.1910r.) (aneks nr 14 i 15). Studia farmaceutyczne rozpoczął 4.V.1910r. w Monachium. W tym okresie (1.VIII - 1.X.1910r.) pracował w aptece w Obrzycku obok Poznania (niem. Obersitzko) a po przeniesieniu się w 1911 roku na Uniwersytet Lipski, ukończył farmację 20.V.1912r. (aneks nr 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24). Od tego momentu rozpoczął się dla Edmunda Warzechy ciężki okres pracy zawodowej, bez urlopów i jakichkolwiek samowolnych przerw. Po studiach pracował jako pomocnik aptekarski w aptece w Borku Wielkopolskim (24.V. - 1.X.1912r.), w Aptece pod Gryfem w Szczecinie (1.X.1912r. - 30.VI.1913r.), i w Starej Aptece w Bytomiu (1.VII.1913r. - 10.X.1915r.) (aneks nr 25, 26, 27, 28). Po odbyciu określonego przepisami stażu dnia 8 czerwca 1914 roku został aprobowany na aptekarza (aneks nr 29). Podczas I wojny światowej był powołany 20.X.1915r. do służby wojskowej w armii niemieckiej w Starogardzie Gdańskim. W marcu 1916 roku został zwolniony w celu prowadzenia starogardzkiej Apteki pod Łabędziem, którą kierował do 24.VII.1920r., kiedy to powołano go do Wojska Polskiego (aneks nr 30, 31). Po krótkiej pracy w składnicy sanitarnej D.O.K. Pomorze w Grudziądzu został przeniesiony w charakterze kierownika apteki wojskowej do szpitala wojskowego w Chojnicach. W późniejszej służbie pełnił funkcję kierownika działu sanitarno - gospodarczego w Poznaniu, aż do maja 1922 roku, gdy został zwolniony z Wojska Polskiego w stopniu kapitana. Po krótkim okresie pracy w Aptece pod Lwem w Toruniu (1.V. - 1.XI.1922r.) przeniósł się do Poznania, gdzie pracował w aptece na Chwaliszewie do przejęcia zarządu mikołowskiej apteki 15.I.1925r. (aneks nr 32, 33). Jako kierownik w Mikołowskiej oficynie został zatwierdzony 10.III.1925r. przez Śląski Urząd w Katowicach (aneks nr 34). Po ślubie z Heleną Goroll (z domu Nowak, wdową po poprzednim aptekarzu), wykupił aptekę od swej małżonki 28.XII.1928r. za 60000 złotych. W rejestrze handlowym w rubryce “Firma” pojawiła się zmiana : z Alfred Gorol, Nicolai na Stara Apteka w Mikołowie.

  Od tego momentu nastąpiły wspaniałe lata dla Mikołowskiej oficyny. Cała oficyna została gruntownie przebudowana i powiększona o 200m2. Izbę apteczną zmodernizowano, wyposażono nowoczesnymi półkami, szafami, witrynami i stołami. Obok stołu recepturowego ustawiono digestorium i stół analityczny z odczynnikami dostosowanymi do wykrywania gazów bojowych. Ścianę frontową zastąpiono oknami wystawowymi oraz drzwiami wejściowymi. Po ukończeniu przebudowy, Stara Apteka w Mikołowie stała się najnowocześniejszą apteką górnośląską w owym czasie (zdjęcie nr 2, 3, 4, 5).

 

  Poza pracą zawodową Edmund Warzecha był także osobą czynną społecznie. Przez długie lata przewodniczył “Towarzystwu Upiększania Miasta Mikołowa”, które ze swych składek utrzymywało porządek na plantach miejskich a w ich zaciszu wybudowało domek z kortami tenisowymi. Należał też do Polskiego Czerwonego Krzyża i Towarzystwa Czytelni Ludowej, wiele lat piastował funkcję skarbnika w Górnośląskim Oddziale Polskiego Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego. Wspaniałe lata apteki i żyjącego jej życiem nowego aptekarza nie trwały jednak długo. Wybuch II wojny światowej przerwał ten okres. Podczas weryfikacji narodowości burmistrz mikołowski Sajak stwierdził : Właścicielami działki są spadkobiercy zmarłego aptekarza Gorola, żona, obecnie zamężna Warzecha, i dwoje dzieci. Pani Gorol poślubiła drugim razem Polaka, któremu udało się całkowicie spolonizować żonę i syna (aneks nr 35). Po takiej opinii Edmund Warzecha został aresztowany i ostatecznie osadzony w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, zaś apteka przeszła pod niemiecki zarząd powierniczy (aneks nr 36). Aptekarzem został Arthur Labriga a oficyna ponownie została nazwana Alte Apotheke (zdjęcie 6).

 

Dzięki wstawiennictwu żony i miejscowej ludności udało się uwolnić Edmunda Warzechę z obozu, jednak do Mikołowa nie mógł już powrócić. Na miejsce zesłania wyznaczono mu Wrocław. Po wyzwoleniu jako jeden z pierwszych przystąpił do organizowania polskiej służby zdrowia i zabezpieczania aptek we Wrocławiu. Tam też przez krótki czas kierował apteką miejską nr 1 (aneks nr 37). Do Mikołowa wrócił 27.VI.1945r. i podjął starania o odzyskanie swojej apteki, którą przejął Tymczasowy Zarząd Państwowy.

  Po odzyskaniu apteki przystąpił do naprawy szkód wojennych i uruchomienia placówki. Apteka ponownie zaczęła funkcjonować pod szyldem Stara Apteka. Jednak i tym razem nie na długo, gdyż już w nocy z 8 na 9 stycznia 1951r. pojawiła się w aptece trzyosobowa komisja, która przejmowała apteki na własność Państwa (aneks nr 38). Po wypełnieniu odpowiednich kwestionariuszy i przeprowadzeniu spisu urządzeń i wyposażenia apteki dotychczasowy właściciel po raz drugi stracił swoją własność (aneks nr 39, 40, 41, 42, 43). Podobnie jak poprzednio zaczęto od zmiany nazwy, tym razem na Apteka Społeczna Nr 155, zaś z szyldu Stara Apteka zerwano Stara i wykorzystano pozostałą część napisu (zdjęcie 7).

 

  Nie zniechęciło to Edmunda Warzechy do swojego zawodu, nadal pracował w mikołowskiej aptece na stanowisku kierownika i szkolił młodych farmaceutów, którzy do dzisiaj życzliwie go wspominają. Do polityki nigdy się nie mieszał, jego dewizą życiową było “salus aegroti suprema lex”, co można było zauważyć w podejściu do zawodu i sposobie życia. Był osobą bardzo szanowaną w środowisku farmaceutycznym, w czasie pracy w upaństwowionej Starej Aptece otrzymał wiele dyplomów i wyróżnień, jednak nigdy nie mógł się pogodzić ze stratą apteki. W swoim życiorysie napisał : Niestety o dalszej rozbudowie apteki w latach następnych nie mogło być mowy, gdyż na skutek upaństwowienia w dniu 9.I.1951r. wszelka osobista inicjatywa została zahamowana. Będąc dzisiaj kierownikiem apteki jestem tylko wykonawcą zarządzeń odgórnych.

  W 1966 roku Edmund Warzecha obchodził 60-lecie pracy zawodowej (zdjęcie nr8). Dwa lata później, po zwolnieniu ze stanowiska kierownika i przejściu na “przymusową” emeryturę w 1968 roku, zmarł 20.X.1970r.

 

  Edmund Warzecha zawsze wierzył, że apteka ponownie wróci do prawowitych właścicieli na co wskazuje fakt przechowywania wszystkich dokumentów dotyczących bezprawnego jej przejęcia w 1951 roku, oraz sporządzenie testamentu, w którym przekazuje aptekę wnuczce.